Merkez Bankaları Yılın İlk Yarısında Faiz İndirimleriyle Parasal Gevşemeye Hız Verdi
ANKARA/ TEKHA
Dünya genelinde enflasyonla mücadele sürerken, 2025 yılının ilk yarısında önde gelen merkez bankaları parasal gevşeme adımlarını hızlandırdı. Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomiler, küresel belirsizliklerin ve değişken ticaret stratejilerinin etkisiyle temkinli para politikalarını sürdürmeye devam ediyor.
ABD’nin uyguladığı korumacı ticaret politikalarının enflasyonist baskıları artırabileceği ve küresel büyümeyi yavaşlatabileceği yönündeki endişeler, diğer büyük ekonomilerdeki para politikası kararlarını da doğrudan etkiliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) yılın ilk yarısında üç temel politika faizinde 100’er baz puanlık indirime giderken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) 50 baz puan, Güney Kore Merkez Bankası ve Avustralya Merkez Bankası (RBA) 50’şer baz puan, Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) ise toplamda 100 baz puan faiz indirimi gerçekleştirdi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise net 150 baz puanlık bir faiz indirimi yaptı.
Buna karşın Japonya Merkez Bankası (BoJ) 25 baz puanlık faiz artırımına giderken, ABD Merkez Bankası (Fed) politika faizini sabit tutarak sıkı para politikasını yılın ilk yarısında korudu.
Fed, Korumacı Politikaların Etkisiyle Faiz İndirimi Yapmadı
ABD Merkez Bankası (Fed), 2025 yılının ilk 6 ayında politika faizini yüzde 4,25–4,50 aralığında sabit tuttu. Enflasyonda yaşanan yavaşlamaya rağmen, ABD’nin uyguladığı korumacı ticaret politikalarının oluşturduğu belirsizlik Fed’in faiz indirim sürecini durdurdu.
Geçtiğimiz yılın eylül ayında başlayan gevşeme döngüsünde üç toplantıda toplam 100 baz puanlık indirim yapan Fed, 2025 yılına temkinli bir duruşla girdi. Ocak ayından itibaren faiz indirimlerine ara veren Fed, mart, mayıs ve haziran toplantılarında herhangi bir değişikliğe gitmedi.
Haziran 2022’de yüzde 9’a ulaşan yıllık enflasyon, 2025 Mayıs itibarıyla yüzde 2,4’e geriledi. Ancak Fed Başkanı Jerome Powell, korumacı ticaret politikalarının orta ve uzun vadede enflasyonist baskıları yeniden artırabileceği uyarısında bulunarak, parasal gevşeme için daha fazla ilerleme gerektiğini vurguladı.
ECB, Resesyon Endişelerine Karşı Faiz İndirimlerini Sürdürdü
ECB, yılın ilk yarısında düzenlediği dört toplantıda üç temel politika faizinde toplamda 100 baz puanlık indirime gitti. Avrupa bölgesinde imalat sanayisindeki daralma ve süregelen resesyon endişeleri ECB’nin parasal gevşemeye devam etmesine neden oldu.
Analistler, ECB’nin temel hedefinin şirketlerin finansman maliyetlerini düşürmek olduğunu belirtiyor. Yıllık enflasyonun dar bir bantta seyretmeye devam etmesi halinde ECB’nin büyümeyi destekleyici yeni adımlar atması bekleniyor.
Asya Merkez Bankalarında Farklı Yönler: Güney Kore İndirime, Japonya Artırıma Gitti
Güney Kore Merkez Bankası, ekonomideki yavaşlama ve enflasyondaki gerileme nedeniyle yılın ilk yarısında toplam 50 baz puanlık faiz indirimine gitti. Tüketici enflasyonu, Bankanın yüzde 2’lik hedefinin altında kalarak yüzde 1,9 seviyesinde gerçekleşti.
Öte yandan Japonya Merkez Bankası, mart ayında 25 baz puanlık faiz artışıyla 17 yıl aradan sonra ilk kez sıkılaşma yönünde adım attı. BoJ, pirinç fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle gıda kaynaklı enflasyon risklerine dikkat çekti. Analistlere göre, yılın ikinci yarısında Japonya’da 25 baz puanlık yeni bir artış daha gündeme gelebilir.
Avustralya ve Yeni Zelanda’dan Toplam 150 Baz Puanlık İndirim
Avustralya Merkez Bankası (RBA), şubat ve mayıs aylarında yaptığı iki ayrı toplantıda toplamda 50 baz puanlık faiz indirimiyle gevşeme sürecine katıldı. Enflasyona yönelik risklerin azaldığına dikkat çekilen politika metinlerinde, gelecekteki faiz adımlarında temkinli olunacağı vurgulandı.
Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) ise yılbaşından bu yana üç toplantıda toplam 100 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirdi. RBNZ, özellikle küresel ticaret gelişmeleri ve iç talepteki zayıflamaya bağlı olarak para politikasını destekleyici yönde şekillendirmeye devam etti.
TCMB, İlk Yarının Sonunda Net 150 Baz Puanlık Gevşeme Gerçekleştirdi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılının ilk yarısında toplamda 500 baz puanlık iki faiz indirimi gerçekleştirdi. Ancak nisan ayında 350 baz puanlık faiz artırımı yapan TCMB, net olarak yılın ilk yarısında 150 baz puanlık gevşemeye gitmiş oldu.
TCMB’nin politika faizi, 2025 yılı ortasında yüzde 46 seviyesine geriledi. Banka, gelecek döneme ilişkin para politikalarında enflasyonun seyri ve küresel ekonomik gelişmelere göre pozisyon alacağını duyurdu.
